Verricht jij werkzaamheden voor zakelijke of particuliere klanten, dan is een overeenkomst van opdracht handig. Of wil jij dat iemand werkzaamheden voor je gaat verrichten, maar wil je liever diegene niet in dienst nemen? Bijvoorbeeld omdat het een tijdelijk project betreft of je met een arbeidsovereenkomst aan veel verplichtingen vastzit? Dan is het verstandig om een overeenkomst van opdracht af te sluiten.
Wat is een overeenkomst van opdracht?
De overeenkomst van opdracht is een overeenkomst waarbij wordt afgesproken dat de opdrachtnemer een opdracht gaat uitvoeren, tegen betaling, voor de opdrachtgever. Een van de belangrijkste kenmerken van een overeenkomst van opdracht is dat er geen sprake is van ‘loondienst’.
Wanneer gebruik je een overeenkomst van opdracht?
Er zijn verschillende situaties waarin je gebruik kunt van een overeenkomst van opdracht. Zo gebruik je een overeenkomst van opdracht wanneer je een opdracht geeft aan een ander bedrijf, zoals een BV. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer jouw bedrijf een schoonmaakbedrijf inschakelt voor het schoonmaken van jouw bedrijfspand. Daarnaast kun je ook een freelancer inschakelen voor een bepaalde opdracht, zoals het ontwerpen van jouw website. In dat geval noem je de overeenkomst van opdracht ook vaak een ‘freelance overeenkomst’.
Let op: gaat de opdracht over onroerende zaken en schepen, zoals het verbouwen van een huis? Dan gebruik je een ander type overeenkomst, namelijk de overeenkomst van aanneming.
Is een overeenkomst van opdracht een arbeidsovereenkomst?
De overeenkomst van opdracht is geen arbeidsovereenkomst. Dat betekent dat je met deze overeenkomst niet wordt beperkt door allerlei strenge regels van het arbeidsrecht die voor werkgevers wel gelden. Ook gelden er andere fiscale regels.
Wat is het grootste risico van een overeenkomst van opdracht?
Ga jij een overeenkomst van opdracht aan met freelancer? Dan loop je het risico dat de Belastingdienst de werkverhouding achteraf ziet als een arbeidsrelatie. Dit wordt ook wel een ‘fictief dienstverband’ genoemd. Dit betekent dat de Belastingdienst de overeenkomst van opdracht fiscaal als arbeidsovereenkomst ziet. Met als gevolg dat je achteraf loonbelastingen moet betalen en je de fiscale voordelen van de overeenkomst van opdracht verliest.
Wanneer ziet de Belastingdienst de overeenkomst van opdracht dan als arbeidsovereenkomst? Bijvoorbeeld als er een ‘gezagsrelatie’ bestaat of als de freelancer lange tijd alleen maar voor jou als opdrachtgever heeft gewerkt en nooit andere opdrachten doet. Een freelancer moet vrijheid hebben om de opdracht uit te voeren. Als jij je als opdrachtgever teveel gedraagt als werkgever (gezag), kan de Belastingdienst de situatie aanmerken als een arbeidsverhouding. In dast geval moet je over alle betaalde bedragen aan de freelancer loonbelasting gaan betalen. En dat kan behoorlijk oplopen. Gebruik daarom een overeenkomst om afspraken hierover te maken.
Verplichtingen overeenkomst van opdracht
Verplichtingen opdrachtnemer
Een opdrachtnemer moet zich als een zogenoemd ‘goed opdrachtnemer’ gedragen. Dat betekent dat de opdrachtnemer zich moet gedragen alsof er wel sprake zou zijn van een arbeidsovereenkomst. Makkelijker gezegd: hij mag de opdracht bijvoorbeeld niet afraffelen. Ook moet een opdrachtnemer in principe de algemene redelijke aanwijzingen van de opdrachtgever volgen. Dit klinkt misschien een beetje tegenstrijdig met geen gezagsverhouding, maar waar het om gaat is dat de opdrachtnemer algemene aanwijzingen krijgt waarbinnen hij in alle vrijheid de opdracht kan uitvoeren.
Verplichtingen opdrachtgever
Als opdrachtgever ben je verplicht een vergoeding te betalen aan de opdrachtnemer. Ook kun je als opdrachtgever aansprakelijk worden gesteld voor schade bij de opdrachtnemer. In de overeenkomst van opdracht, of freelance overeenkomst, maak je hier afspraken over. Zo kun je afspreken dat de opdrachtgever aansprakelijk is in het geval de opdrachtnemer schade lijdt door een aan zogeheten ‘opdracht verbonden bijzonder gevaar’. Dat is schade die niet behoort tot de normale risico’s van de opdrachtnemer.
De voordelen
De overeenkomst van opdracht is voor de opdrachtgever fiscaal voordeliger omdat hij geen loonbelasting hoeft te betalen over de vergoeding aan de ZZP’er terwijl dat wel zou moeten over het loon aan een werknemer.
Opdrachtnemer hoeft niet doorbetaald te worden bij ziekte of vakantie: Wordt de opdrachtnemer ziek tijdens het uitvoeren van de opdracht, of neemt deze vakantie op? Dan ben je als opdrachtgever niet verplicht de opdrachtnemer door te betalen. Er is namelijk geen sprake van loondienst of een dienstverband.
Als opdrachtgever kun je altijd de overeenkomst van opdracht kan opzeggen. Hierbij is niet relevant of de overeenkomst van opdracht is aangegaan voor bepaalde of onbepaalde tijd.
Wat regel je in deze overeenkomst?
In de overeenkomst van opdracht worden de werkafspraken vastgelegd. Beide partijen moeten zich aan de gemaakte afspraken houden. In de overeenkomst worden vaak de volgende zaken opgenomen:
- De gegevens van de opdrachtgever en de opdrachtnemer
- De begin- en einddatum van de overeenkomst van opdracht (de looptijd)
- Een omschrijving van de opdracht en de werkzaamheden
- Afspraken over onkosten, zoals reiskosten en parkeerkosten
- Aansprakelijkheid en verzekering
- De zelfstandigheid van de opdrachtnemer. Dat is heel belangrijk om te voorkomen dat de overeenkomst niet als fictief dienstverband wordt gezien
Is een overeenkomst van opdracht verplicht?
Het is niet verplicht om een overeenkomst van opdracht op te stellen, maar het is verstandig om de afspraken vast te leggen in een overeenkomst. Zo kun je met je overeenkomst aantonen dat er geen sprake was van een dienstverband als er twijfel is. Dit is vooral erg belangrijk als je lang met iemand samenwerkt. Het is voor beide partijen om duidelijk te hebben welke afspraken er gemaakt zijn, zodat je later conflicten kunt voorkomen. Ook is deze overeenkomst belangrijk om ‘goed opdrachtgeverschap’ te kunnen aantonen.
Kan je een overeenkomst van opdracht opzeggen?
Als hoofdregel geldt dat je als opdrachtgever altijd de overeenkomst van opdracht mag opzeggen. Ook als je als opdrachtgever een particulier bent, mag er van deze hoofdregel niet worden afgeweken. Wel geldt dat bij tussentijdse opzegging de opdrachtnemer recht heeft op een redelijke vergoeding.
Bij een overeenkomst van opdracht voor bepaalde tijd kan de opdrachtnemer de overeenkomst niet vroegtijdig opzeggen. Een overeenkomst van onbepaalde duur wel. Er is sprake van een overeenkomst van opdracht voor onbepaalde tijd als deze niet vanzelf eindigt door bijvoorbeeld een einddatum of wanneer de opdracht is volbracht.
Geef een precieze beschrijving van de werkzaamheden: Beschrijf de werkzaamheden of het project zo precies mogelijk in de overeenkomst. Je mag als opdrachtgever de opdrachtnemer houden aan deze beschrijving tijdens de werkzaamheden.
Ga een overeenkomst aan voor bepaalde tijd, met tussentijdse opzeggingsmogelijkheid. Houdt bijvoorbeeld een termijn van maximaal 12 maanden aan.
Werk op basis van een uurtarief of dagtarief af (excl. BTW). Met een vaste maandvergoeding zou de relatie teveel op een arbeidsrelatie lijken.
Je kunt in de overeenkomst opnemen dat de opdrachtnemer voor meerdere opdrachtgevers mag werken. Dit laat zien dat er sprake is van een overeenkomst van opdracht.
Het opzeggen van een overeenkomst van opdracht
Soms wil een opdrachtgever de overeenkomst met een ZZP-er of freelancer beëindigen. Hiervoor kunnen allerlei redenen zijn. Wettelijk is bepaald dat de opdrachtgever op elk moment de overeenkomst van opdracht kan opzeggen. Hiervan kan niet worden afgeweken in de overeenkomst van opdracht.
Het doet er niet toe of de overeenkomst voor bepaalde tijd of onbepaalde tijd is gesloten. Bepaalde tijd betekent dat er een einddatum in het contract staat, of de overeenkomst eindigt als een project is afgerond.
Let op: als in het contract een duur van een jaar met tussentijdse opzeggingsmogelijkheid is overeengekomen, dan kan de overeenkomst door de opdrachtgever toch voor het aflopen van het jaar worden beëindigd!
Opzegtermijn in de overeenkomst?
Als er een opzegtermijn is afgesproken, dan moet je je daar als opdrachtgever gewoon aan houden. Ook als er geen opzegtermijn is afgesproken, kun jij je in sommige gevallen als opdrachtgever aan een bepaalde (redelijke) opzegtermijn moeten houden. Dit is bijvoorbeeld het geval als de opdrachtnemer een zeer groot nadeel lijdt door de directe opzegging van de overeenkomst van opdracht.
Let op: Ben je een ‘particuliere opdrachtgever’, handel je niet als bedrijf, dan geldt voor jou geen opzegtermijn, ook al staat deze in de overeenkomst. Je kunt dan dus altijd direct opzeggen.
Wat zijn de gevolgen van voortijdige beëindiging?
Als de overeenkomst eindigt, dan heeft de opdrachtnemer recht op een ‘redelijk’ loon voor de verrichte werkzaamheden. Als opdrachtgever kun je een schadevergoeding verschuldigd zijn bij het opzeggen. Dat is alleen het geval als je aan iemand een opdracht geeft als professionele partij.
Tip: maak altijd duidelijke afspraken in de overeenkomst van opdracht over het wel of niet betalen van schadevergoeding. Zo voorkom je grote schadevergoedingen achteraf.
Opzegging door de opdrachtnemer
De opdrachtnemer kan alleen een overeenkomst voor onbepaalde tijd opzeggen. Vaak wordt er een opzegtermijn van 1 tot 2 maanden in de overeenkomst opgenomen.
Een overeenkomst van bepaalde tijd kan niet tussentijds worden opgezegd. Is de overeenkomst van opdracht gesloten voor bepaalde tijd? Dan moet de opdrachtnemer gewoon het werk afmaken.
Afhankelijk van wat in de overeenkomst is afgesproken, kan dat zijn tot aan de deadline of totdat het project is afgerond.
Let op! Als er ‘gewichtige redenen’ zijn, zoals een verstoorde werkrelatie, dan mag de opdrachtnemer wel tussentijds opzeggen.
Je kunt in de overeenkomst opnemen dat de tussentijdse opzegging is uitgesloten.
Let op! Als jij iemand persoonlijk een opdracht verstrekt, dan kan tussentijdse opzegging niet worden uitgesloten!
