Wat is een ondernemingsplan?
Een ondernemingsplan geeft aan wat de doelstellingen van jouw bedrijf zijn en hoe je deze gaat verwezenlijken. Het is een strategisch document dat een samenvatting geeft van de marketing-, financiële en operationele plannen van jouw bedrijf. Met een ondernemingsplan kun je ook de haalbaarheid van jouw idee nagaan en nagaan of er een markt bestaat voor jouw product of dienst.
Waarom schrijf je een ondernemingsplan?
Er zijn verschillende redenen om een ondernemingsplan te schrijven zoals:
1. Een fundament voor je bedrijf
Een ondernemingsplan helpt je de doelstellingen, de marktpositie en de levensvatbaarheid van jouw bedrijf te bepalen. Het geeft inzicht in jouw financiële behoeften en winstgevendheid.
2. Een zekerheid voor kredietverstrekkers
Een ondernemingsplan laat zien dat je de zaken onder controle hebt, dat je in staat bent af te lossen. Het geeft kredietverstrekkers het vertrouwen dat hun risico niet hoog is.
3. Een bevestiging aan investeerders
Een ondernemingsplan laat investeerders de potentiële rendement van jouw bedrijf zien.
4. Een managementinstrument voor jouw bedrijf
In het ideale geval wordt het periodiek herzien en bijgewerkt om te zien of de doelstellingen zijn bereikt, gewijzigd of geëvolueerd. Het houdt jou en je team gemotiveerd en op koers.
Onderdelen van een goed ondernemingsplan
De structuur van een ondernemingsplan is vrij standaard. Het moet bepaalde onderdelen bevatten en passen bij het doel van het schrijven van een ondernemingsplan.
De elementen van een ondernemingsplan
- Ondernemingsplan voorblad
- Inhoudsopgave
- Samenvatting
- Bedrijfsoverzicht
- Idee
- Marktanalyse
- Klantenanalyse
- Concurrentieanalyse
- SWOT-analyse
- Marketingstrategie
- Bedrijfsorganisatie
- Managementteam
- Financieel plan
- Ondersteunende Documentatie
Ondernemingsplan voorblad
De voorpagina is de eerste indruk die lezers krijgen van jou, jouw bedrijf en jouw plan. De voorpagina is dus wel belangrijk want het bepaalt of mensen verder gaan lezen.
Inhoudsopgave
Wanneer je ondernemingsplan software gebruikt, wordt jouw inhoudsopgave automatisch aangemaakt. In Word moet je een inhoudsopgave toevoegen die geleidelijk wordt ingevuld naarmate je de verschillende onderdelen van het ondernemingsplan maakt.
Samenvatting
De samenvatting is een korte schets van het doel en de doelstellingen van jouw bedrijf. Een goede samenvatting van een ondernemingsplan bevat:
- Een korte beschrijving van jouw product of dienst en van het probleem dat jouw bedrijf oplost
- Een degelijke beschrijving van de marktopportuniteit, jouw concurrentie en jouw concurrentievoordelen
- Financiële basisprognoses van jouw inkomsten, uitgaven en winst
- Een introductie van jouw team
- Jouw financieringsbehoeften
Vaak bepaalt de lezer ahv de samenvatting of het volledige ondernemingsplan zal worden gelezen. De samenvatting beschrijft de hoogtepunten van jouw plan, bevat alleen de meest kritieke punten en laat minder belangrijke kwesties en factoren weg.
Het is het makkelijkst om een samenvatting pas te maken wanneer je jouw ondernemingsplan af hebt.
Bedrijfsoverzicht
Vertel kort wat over jouw bedrijf. Vermeld in ieder geval waar en wanneer het is opgericht, wat voor soort rechtspersoon het is en wat jouw bedrijfsmodel is (Business to Business of Business to Consumer)
Idee
Wat lost jouw bedrijfsidee op, wie zijn jouw potentiële klanten en hoe bereik je die. Hier moeten het probleem en de oplossing duidelijk worden, want elke grote onderneming begint met het oplossen van een probleem. Hoe nauwkeuriger je het probleem verwoordt, hoe waardevoller de oplossing zal zijn.
Probleem
In een ondernemingsplan wordt het probleem dat je wil oplossen gedefinieerd in een probleemstelling. Een goed geformuleerd probleem maakt de waarde van jouw oplossing en jouw hele ondernemingsplan effectiever en meer.
Nadat je het probleem hebt uitgelegd, is het ook belangrijk om het probleem en de oplossing in een verhaal uit te leggen en hoe de wereld eruit zal zien met een oplossing.
Oplossing
Hier beschrijf je hoe en waarom jouw bedrijf het probleem oplost en waarom jouw team dit bij uitstek kan. De oplossing moet dus overeenkomen met het probleem, maar je moet eveneens aantonen waarom jouw bedrijf en niet je concurrenten het meest gekwalificeerd is om het probleem op te lossen.
Marktanalyse
Voer eerst een marktonderzoek uit. Hiermee bepaal je of je genoeg klanten zult hebben, breng je jouw concurrentie in kaart en stel je de unique selling points van jouw bedrijf vast. Met een marktanalyse kun je de aantrekkelijkheid van de markt vanuit financieel oogpunt inschatten
Op basis van jouw marktanalyse kun je een prognose maken van de verkoop en de inkomsten.
Markt
Hierin beschrijf je de huidige positie van de bedrijfstak en de huidige en toekomstige markttrends.
De markt bestaat uit jouw potentiële klanten. Dit kunnen bedrijven (B2B) of consumenten (B2C) zijn. Het is het deel van de markt dat jouw producten of diensten zal gebruiken. Niet iedereen uit de doelmarkt zal jouw product of diensten gebruiken, dus is het belangrijk om het juiste publiek voor jouw product of dienst te bereiken. In de ondernemingsplan is het belangrijkste doel van de marktanalyse om de potentiële kansen en risico’s van jouw bedrijf aan te tonen.
Klantenanalyse
Bij klantanalyse gebruik je kwalitatieve en kwantitatieve gegevens om inzicht te krijgen in jouw klanten. Met een klantenanalyse kun je precies bepalen wie jouw potentiële klanten zijn, wat zij nodig hebben en hoe jouw product of dienst aan deze behoefte voldoet. Een doeltreffende analyse is gebaseerd op de pijnen en behoeften van de klant en inzichten in wat hun koopbeslissingen beïnvloedt. Je kunt om jouw klanten te groeperen op bepaalde kenmerken.
Je kunt klanten segmenteren door ze in te delen in de volgende groepen:
- Geografisch: landen, regio, stedelijk/platteland, online
- Demografische gegevens: leeftijd, geslacht, etniciteit, sociaaleconomisch type, opleiding, enz. Psychografische gegevens: levensstijl, meningen, enz.
- Interesses: hobby’s, activiteiten, enz.
- Voordeel: wat zij waarderen aan een merk of dienst
- Aankoopbeslissingen: hun rol in het aankoopproces, waargenomen belemmeringen, beslissingscriteria, waargenomen voordelen
Concurrentie analyse
Een concurrentieanalyse laat zien wie jouw concurrenten zijn en hoe zij het doen tov jouw bedrijf. Je kijkt welke kenmerken zij hebben en welke jij, dus hoe jullie je tov elkaar positioneren. Een goede concurrentieanalyse helpt je om jouw bedrijf en jouw concurrenten door de ogen van jouw klanten te zien en vast te stellen waar je kunt verbeteren.
Vergelijk jouw product en dienst en laat zien hoe je het probleem van de klant beter oplost dan jouw concurrenten. Met andere woorden, leg uit hoe jouw bedrijf effectief zal concurreren en winnen van zowel directe als indirecte concurrenten.
Het is belangrijk om regelmatig analyses van concurrenten uit te voeren om op de hoogte te blijven van markttrends en productaanbiedingen. Je kunt jouw concurrenten onderverdelen in directe en indirecte concurrenten. Directe concurrenten zijn degenen die dezelfde oplossing bieden als jij doet. Indirecte concurrenten zijn degenen die niet dezelfde oplossing bieden, maar die hetzelfde probleem van de klant oplossen als dat jij doet.
Zodra je weet wie jouw concurrenten zijn, kun je hun sterke en zwakke punten, hun producten en diensten, hun kenmerken, hun marktaandeel, hun prijsstelling, hun marketingstrategie, hun vestigingsplaats, hun klantenbeoordelingen, enz. evalueren.
USP’s (Unique Selling Points)
Het goed beschrijven van jouw USP’s in jouw ondernemingsplan is belangrijk. Wat maakt jouw bedrijf uniek, jouw product of dienst beter dan die van de concurrenten?
SWOT (Strenghts, weaknesses, opportunities and threads)
Een SWOT-analyse is een vierkant verdeeld in 4 blokken met in elk blok een letter (SWOT). Het is een snelle beoordeling van jouw bedrijf en het zet sterke punten tegenover zwakke en geeft kansen en bedreigingen weer. Vaak heb je een zwak punt dat wordt weggenomen door een sterk punt of een kans. Het opstellen van een SWOT-analyse laat je hierover nadenken. Je bekijkt het bedrijf vanuit verschillende richtingen en invalshoeken.
SWOT:
- Sterke punten: Sterke punten zijn alle concurrentievoordelen die je hebt. Dit zijn dingen die jouw bedrijf goed kan, de unieke middelen waarover jouw team beschikt, enz. Sterke punten zijn interne factoren.
- Zwakke punten: Zwakke punten zijn gebieden waar jouw bedrijf kan verbeteren, waar middelen nodig zijn, of gebieden waar jouw concurrenten beter presteren dan u. Zwakke punten zijn ook interne factoren
- Kansen: Kansen zijn gebieden waar je nu voordeel uit kunt halen. Dit kunnen nieuwe middelen zijn, opkomende trends waar je op kunt inspelen.
- Bedreigingen: Bedreigingen zijn alles wat van buitenaf een negatieve invloed kan hebben op jouw bedrijf of obstakels waar jouw bedrijf momenteel mee te maken heeft. Net als kansen zijn bedreigingen externe factoren die buiten jouw macht liggen.
Marketingstrategie
In jouw ondernemingsplan staat de marketingmix met daarin de door jou beoogde marketingactiviteiten en -tactieken. Hierbij houd je rekening met jouw middelen, de marktomstandigheden en de behoeften van jouw klanten, om jouw consumenten, d.w.z. jouw marketingstrategie, aan je te binden.
De marketingmix verwijst naar de 7 Amerikaanse P’s – product, plaats, prijs, promotie, people (mensen), processen en proof ( bewijzen).
- Product: Product verwijst naar alles wat verkocht wordt – een fysiek product, dienst of ervaring. Jouw product of dienst is het middelpunt van jouw marketingstrategie.
- Plaats: Waar verkoop je jouw product? Plaats verwijst naar een fysieke locatie, maar het kan online, in een catalogus of op beurzen betekenen. Het verwijst naar al jouw distributiekanalen. Let daarbij op dat de plaatsen passen bij jouw merk en toegankelijk zijn voor jouw klanten.
- Prijs: Hoeveel kost jouw product of dienst? Dit is jouw prijsplan waarin je de prijs van jouw product en jouw prijsstrategie uitlegt. Bespreek hoe je tot jouw prijsstelling bent gekomen en hoe deze zich verhoudt tot die van de concurrentie.
- Promotie: Hier beschrijf je specifieke en doordachte reclame die de doelmarkt van een bedrijf bereikt en de betrokkenheid van de consument bevordert, bewustzijn creëert en leidt tot aankoopbeslissingen. Reclame vergroot de naamsbekendheid, verhoogt de verkoop en genereert inkomsten. Hiertoe behoren marketingactiviteiten waarbij kortingen worden aangeboden aan vroege klanten, of seizoensgebonden promoties, productlanceringen of sociale evenementen, online advertenties, in de pers, podcasts of tijdschriftadvertenties, partnerschappen, en verwijzingen, enz.
- Proof oftewel bewijs: Het is het bewijs dat jouw bedrijf levensvatbaar, betrouwbaar en legitiem is, zodat zij hun aankoop voltooien. Dit omvat het algehele bestaan van jouw merk. Het omvat jouw website, branding, sociale media, het logo op jouw gebouw, de inrichting van jouw winkel, de verpakking van jouw producten en de bedankmail na de aankoop.
- People oftewel mensen: Iedereen die betrokken is bij de verkoop van jouw product of dienst, het ontwerp ervan, de marketing, het beheer van teams, de vertegenwoordiging van klanten, de aanwerving en de opleiding. “Mensen” zijn cruciaal voor het succes van jouw merk, en de tevredenheid van jouw klanten. Zorg ervoor dat iedereen die jouw bedrijf vertegenwoordigt, beleefd, professioneel en volledig is opgeleid.
- Proces: Je moet jouw processen zo inrichten dat de kosten tot een minimum beperkt blijven en de voordelen en waarde voor jouw klant gemaximaliseerd worden. Hoe persoonlijker jouw processen zijn, hoe beter de ervaring van jouw klanten zal zijn. Het controleren van online klantbeoordelingen is een goede manier om te zien of er klachten zijn, zodat u een positieve merkreputatie onderhoudt door klachten van klanten aan te pakken en op te lossen.
Organisatie
Hier beschrijf je jouw managementteam, personeel en andere betrokkenen, met andere woorden wie het plan gaat uitvoeren. Je zet de juridische structuur van jouw bedrijf uiteen en vermeldt de rechtsvorm. Als je een BV hebt, geef je de aandelenverhoudingen weer. Als je je managementteam beschrijft, kun je de ervaring van de teamleden meenemen. Daardoor toon je aan dat zij in staat zijn jouw ondernemingsplan uit te voeren, en zo niet, om te bepalen wie u moet aanwerven om jouw huidige team te vervolledigen.
Samengevat moet het managementgedeelte van de ondernemingsplan het volgende omvatten:
- Een organigram van jouw bedrijf, met afdelingen, afdelingshoofden en werknemers, en verantwoordelijkheden.
- Overzicht van belanghebbenden met hun eigendomspercentages
- Biografische informatie over de eigenaars. Je kunt hier werkgelegenheid hoogtepunten, vaardigheden en opmerkelijke prestaties noemen.
- De aanbevelingen van de adviseurs die je met deskundig advies terzijde staan, zoals een accountant en een advocaat.
Financieel plan
Een goed ondernemingsplan is solide financieel onderbouw. Hieruit volgt of een idee levensvatbaar is, of een onderneming winstgevend is en of een beslissing financieel zinvol is.
Het financieel plan laat zien of jouw bedrijf aan haar financiële verplichtingen kan voldoen.
Begin met een verkoopprognose. Maak een prognose van jouw omzet over een, drie of zelfs vijf jaar. Stel jouw inkomstenmodel op met segmenten van jouw inkomstenstromen. Dit kunnen producten, uren, diensten of abonnementen zijn. Houd rekening met seizoensinvloeden of kortingsperiodes.
Maak een kostenbegroting waaruit blijkt hoeveel het gaat kosten om de verkoop te realiseren die je hebt geprognotiseerd. Hierbij maak je een onderscheid tussen vaste kosten (d.w.z. huur en lonen) en variabele kosten (d.w.z. de meeste reclame- en promotiekosten). Je moet een goed inzicht hebben in welke kosten je maakt om jouw product of dienst te kunnen leveren. Ook personeel, rente en belastingen moeten in de kostenbegroting worden opgenomen.
Stel een kasstroomoverzicht op. Jouw bedrijf draait op cash. Inzicht in hoeveel geld er binnenkomt en wanneer je dat kunt verwachten, toont het verschil tussen jouw winst- en kaspositie.
Stel een cashflowoverzicht op opgesplitst in 12 maanden. Besef dat er tussen het moment dat je de factuur uitbrengt en waarop deze zullen worden betaald, tijd zit.
Resultatenberekening oftewel winst- & verliesrekening
Deze laat zien hoe jouw bedrijf winst of verlies heeft gemaakt over een bepaalde periode – meestal per kwartaal. De winst-en-verliesrekening vermeldt het volgende:
- Verkoopkosten of kostprijs van de goederen (hoeveel kost het om jouw goederen of diensten te produceren?)
- Bedrijfskosten zoals huur en nutsvoorzieningen
- Inkomstenstromen, dus verkoop producten of diensten of abonnementen
- De totale nettowinst of het totale nettoverlies, ook wel brutomarge genoemd
De verkoop minus de verkoopkosten (directe kosten) is de brutomarge. De brutomarge, verminderd met de kosten (indirecte kosten), rente en belastingen, is de nettowinst.
Balans
De balans geeft een overzicht van jouw debetsaldo en jouw creditsaldo. Deze zijn altijd gelijk onderaan de streep. De balans laat in één oogopslag zien hoeveel liquide middelen je hebt, wat jouw verplichtingen zijn en wat voor winst je maakt.
- Activa: beschikbare contanten, goederen en middelen
- Schulden: schulden aan leveranciers, personeel, huisbazen, schuldeisers, enz.
- Eigen vermogen = Activa – Passiva
Breakeven Analyse
Als jouw bedrijf levensvatbaar is, zullen op een bepaald moment jouw totale inkomsten hoger zijn dan jouw totale uitgaven, inclusief rente. Het breakeven-punt is het punt waarop de uitgaven van jouw bedrijf gelijk zijn aan de inkomsten.
Financiering
Licht jouw huidige financiële positie toe, geef aan hoeveel je hebt geïnvesteerd en of er al schulden zijn. Daarna kun je uitleggen hoeveel middelen je zoekt, welk soort financiering je nodig hebt (lening of investeerder) en hoe je die middelen gaat gebruiken. Is dat om jouw activiteiten uit te breiden, jouw bestaande schulden af te lossen, personeel aan te trekken of nieuwe apparatuur te kopen…
