Veel ondernemers willen hun bedrijf laten groeien. Soms overkomt de groei van je bedrijf je. Gepland of niet gepland, bedrijven groeien in fasen. Net als bij de groei van mensen, van baby naar volwassene, horen bij elke fase veranderingen en groeipijnen. Inzicht in deze groeifases, maakt je bewust van mogelijke risico’s en knelpunten.
Groeit het bedrijf naar een volgende fase, dan verandert de structuur, cultuur en winstgevendheid. Je werkt keihard, maar de winst neemt af, de groei stagneert of daalt. Je bent als de houthakker die het zo druk heeft met hakken dat hij geen tijd heeft of neemt om zijn bijl te slijpen.
Je overziet het niet meer, vaak omdat je teveel wordt opgezogen door de operatie om een stapje achteruit te doen en te reflecteren. Terwijl in elke groeifase je bedrijf verandert en daarmee ook jouw rol als ondernemer.
De 5 groeifasen zijn:
1. Pioniersfase (<8 medewerkers)
2. Organisatiefase (8-25 medewerkers)
3. Managementfase (25-50 medewerkers)
4. Delegeerfase (50-150 medewerkers)
5. Standaardisatiefase (>150 medewerkers)
1. Opstartfase (<8 medewerkers)
In de opstartfase is de ondernemer soms de enige “werknemer” soms meewerkend voorman. Doel is het bestaansrecht van het bedrijf dat markt- en productgericht bezig is. Het bedrijf bruist van energie en problemen en tegenvallers worden opgelost met de nodige creativiteit.
2. Organisatiefase (8-25 medewerkers)
Vanaf ongeveer 8 medewerkers verandert het bedrijf van klein en dynamisch. De ondernemer voelt de behoefte om een organisatie te bouwen. Dit doet hij vaak naast zijn gewone werkzaamheden die hij nog niet uit handen kan en wil geven. De ondernemer gaat steeds meer managementprocessen inrichten en zaken vastleggen. Zijn rol verandert in die van ‘manager’. Voor veel ondernemers is dat een lastige fase.
Ze willen liever goede creatieve ideeën realiseren. Ze zijn geen bedrijf begonnen om manager te worden en leidinggeven vraagt andere vaardigheden.
3. Managementfase (25-50 medewerkers)
In de managementfase doen externe managers doen hun intrede. Met extern bedoelen we anderen dan de ondernemer zelf. De eerste managers komen vaak op financieel en IT-gebied. Maar ook voor marketing en HR. Wat de ondernemer eerst zelf deed, is nu een fulltime functie voor een manager. Geen gemakkelijke fase: meer drukte, toenemende kosten, hogere complexiteit en marges die onder druk staan.
4. Delegeerfase (50-150 medewerkers)
Vanaf 50 man personeel zit vaak op elke sleutelpositie een manager. Daarmee dient de volgende uitdaging zich aan: delegeren. De ondernemer moet de meeste beslissingen aan zijn team overlaten. Meer dan ooit moet de ondernemer gaan leiden, in plaats van managen.
5. Standaardisatiefase (>150 medewerkers)
Om die groei door te maken, moet het bedrijf gaan standaardiseren. De uitdaging in deze fase: schaalbaarheid en standaardisatie, zonder bureaucratie. De ondernemer werkt vooral aan de toekomst van de organisatie.
Iedere fase vraagt om andere kwaliteiten van de ondernemer. Hij groeit van meewerkend voorman naar leider. Een heel ontwikkelproces. Waar ook valkuilen bij horen. Hoe je omgaat met de groei van je bedrijf hangt af van je karakter, competenties en ambities: kijk of het bedrijf en de richting nog past bij jouw ambities en bewaak de balans tussen je persoonlijke belang en het bedrijfsbelang. Dit is makkelijker gezegd dan gedaan, maar het is goed om je bewust te zijn van de verschillende groeifasen en jouw rol daarin.
